We hebben en zienswijze ingediend over de Vloedbeltverbinding. Er zijn bij ons grote zorgen over de neergang van de natuur en het landschap in Twente inclusief het ontbreken van voldoende tegenwicht om dit proces te stoppen of op zijn minst tegen te gaan. Een mogelijke stap is het stimuleren van het openbaar vervoer. Met het aanleggen van nog meer wegen lossen we de files niet op. Er moet meer gebeuren om de leefbaarheid en de gezondheid van de mensen te verbeteren. Deze zienswijze breekt een lans daarvoor.
Borne/Hengelo, 18 februari 2023.
Onderwerp
Zienswijze Natuur en Milieuraad Hengelo en omstreken
Geacht college van Gedeputeerde Staten van Overijssel,
De Vloedbeltverbindingsweg, zoals weergegeven in voorliggende Ontwerp-PIP, heeft tot doel om de doorstroming van het wegverkeer te bevorderen. De hinder tijdens de spits in Zenderen is dan naar men verwacht voorbij en het verkeer kan vanaf de Amerikalaan doorrijden richting Tubbergen (en Almelo). Een omweg nemen via de N743 door Borne naar Borne West richting A1 en A35, is niet meer nodig. Ook voor de hinder in Borne is dat gunstig. De voordelen lijken evident. De noodzaak ook. Tot zover de in de Ontwerp-PIP aangegeven voordelen.
Wij, als Natuur en Milieuraad Hengelo e.o. zien daarentegen dat de nadelen van de aanleg van de voorgestelde Vloedbeltverbindingsweg te groot zijn. De aanleg hiervan betekent een verdere aanslag op landschap en natuur. Een aanleg die ook onvermijdelijk leidt tot een verdere vermindering van de leefbaarheid en de kwaliteit van leven voor de inwoners van Twente. Die prijs is ons te hoog. Nu al is veel natuur door de verdere verstedelijking verdwenen onder druk van een bijna aaneengesloten, grotendeels versteende Bandstad, van Gronau tot en met Almelo. Wij zijn om de hiervoor genoemde reden tegen de aanleg van de Vloedbeltverbindingsweg.
Wij zijn van mening dat er andere oplossingen zijn. Daar gaan wij hieronder op in.
Met de aanleg zouden diverse doelen gediend zijn, namelijk:
1) Het verminderen van het verkeer op de N743 door Zenderen
2) Het verminderen van de filedruk op de A1/A35
3) Het robuuster maken van het regionale wegennet tussen Almelo en Hengelo
4) Het verminderen van het verkeer op de N743 door Borne
Niet alleen de doelen zijn van belang, maar ook de factoren die kaders stellen aan een (adaptieve) oplossing van de A1/A35 problematiek. In het MIRT-onderzoek A1/A35 in uw opdracht worden de volgende factoren relevant geacht:
“- Inzetten op vraagbeïnvloeding heeft altijd zin en sluit aan bij het Rijks- en provinciale mobiliteitsbeleid.
– Maatregelen moeten zo duurzaam mogelijk zijn.”
De conclusie uit het rapport is dat het verminderen van de filedruk op de A1/A35 ook zonder de aanleg van de Vloedbeltverbindingsweg opgelost kan worden. Resteert het verkeersprobleem in Zenderen en in Borne. Hiervoor zien wij een alternatieve oplossing die de aangegeven nadelen niet kent.
Het verbaast ons dat in de Ontwerp-PIP uitgegaan wordt van het faciliteren van auto en vrachtverkeer en niet van alternatieve vormen van vervoer of van maatregelen om die te beperken. Men spreekt van autonome groei, alsof het om een natuurverschijnsel gaat.
Het is inmiddels bekend dat elke weg die erbij komt leidt tot nog meer verkeer. Wij menen dan ook dat het inslaan van die weg een doodlopende weg is.
Andere oplossingen vereisen andere politieke keuzes. Hieronder vallen de in de Ontwerp-PIP genoemde adaptieve oplossingen. Wij vinden het een gebrek dat de adaptieve oplossingen wel genoemd worden, maar niet verder worden uitgewerkt. Wij pleiten juist om volop in te zetten op adaptieve oplossingen en niet op de aanleg van nog meer wegen die een verdere aantasting betekenen van het landschap en de natuur. Natuurlijk begrijpen wij ook dat bereikbaarheid een groot goed is. Daarom pleiten wij o.a. voor beter openbaar vervoer en betere fietsvoorzieningen. (1) Om een juiste beslissing te kunnen nemen dienen alle adaptieve oplossingen uitgebreid onderzocht te worden. Het is niet ondenkbaar dat de kosten hiervan vele malen lager liggen. Wij verzoeken dus om een evenwaardig onderzoek hiervan, voordat een beslissing over de aanleg van de Vloedbeltverbingsweg genomen wordt.
Ook wij begrijpen dat de hinder in Zenderen en Borne om een oplossing vraagt maar menen dat volstaan kan worden met een veel simpeler en vele malen goedkopere oplossing (samen met de hiervoor aangegeven adaptieve oplossingen).
Er kan volstaan worden met een boog om Zenderen en een verbetering van de aansluiting via Almelo Zuid. Daar ligt al een ruime spoortunnel en is ook de mogelijkheid om een betere aansluiting te maken bij het voormalige Heraclesstadion. De kruising verderop richting A35 dient dan ook veranderd te worden. De geplande rotonde(s) bij de Vloedbelt kunnen gewoon aangelegd worden en maken de aansluiting op het knooppunt Azelo overbodig. Dit in combinatie met het afwaarderen van de N743 vanaf de kruising met de nieuwe boog en het aanbrengen van een “knip” in Borne, richting Hengelo samen met het autovrij maken van de Albergerweg vanuit Zenderen tot de nieuwe boog.
Inmiddels is Twente ook in het Westen bekend als gebied waar rust en ruimte nog te vinden zijn. Toerisme is dan ook een belangrijke werkgever, dankzij onze natuur en ons landschap. Maar ook de inwoners zelf hechten daaraan. Wandelen en fietsen aangrenzend aan de stedelijke bebouwing in “Het Groen” zijn populair. Wij stellen echter vast dat die, door doorsnijding daarvan, inclusief verdere bebouwing, steeds verder verdwijnt.
De klimaatcrisis noopt ons tot een andere houding ten opzichte van de natuur. Onze voetafdruk is inmiddels zo groot dat wij ons daarmee in eigen voet schieten. Natuurbehoud is geen luxe. Het faciliteren van verdere automobiliteit is daarmee het inslaan van de verkeerde weg. Een weg die doodloopt. Stikstofneerslag en fijnstof zorgen steeds vaker voor gezondheidsproblemen. Door wegenaanleg, woningbouw en aanleg van industrieparken langs wegen versnippert “Het Groen” , inclusief de daarvan afhankelijke fauna en flora De geleidelijke overgangen tussen natuurgebieden en steden verdwijnen. De “uitloop” stuit steeds vaker op een wirwar van kruisende wegen, industrielinten of aanpalende nieuwe wijken. Ook de geplande Vloedbeltverbindingsweg is daar een voorbeeld van. Nu nog vormt het gebied een bufferzone tussen de bewoning en de A35 en de A1. Ons pleidooi is om die zone juist te versterken en niet verder aan te tasten. De investering in “de Groene Poort” juichten wij toe. De aanleg van de Vloedbeltverbingsweg staat hier haaks op. De weg loopt dwars door het gebied dat in dit kader tot stand gekomen is en waar de gemeente Borne ook zelf grote waarde aan zegt te hechten (2).
Aan het besluit om de weg aan te leggen dient een grondige analyse vooraf te gaan wat de gevolgen zullen zijn voor flora fauna en gezondheid van de inwoners.
Uitstoot van NO2 en fijnstof bij aanleg en vooral gebruik dienen vooraf berekend te worden met de daarvoor geldende normen. Het gaat dan om de Kritische Depositiewaarden en het aantal verloren levensjaren. Voor de afbreuk aan de natuur dient vooraf een onderwaardering plaats te vinden van de staat van de aanwezige flora en fauna en de mate van biodiversiteit.
Wij willen hierbij tot slot nog wijzen op het feit dat de voorgestelde compensatie onvoldoende is. In een recente landschapsanalyse in opdracht van de gemeente Borne (3) is duidelijk vastgesteld dat veel waardevol gebied al verloren is gegaan. De inzet dient te zijn dat er maatregelen genomen dienen te worden genomen om landschap en natuur te herstellen en te versterken. Dat geldt niet alleen voor NNN gebieden maar ook daarbuiten. Het gaat ons dus niet alleen om de compensatie van de aantasting NNN Twickel (Azelerbeek), de doorsnijding Haares, de Kleine Doorbraak, het eikenhulstbos Vloedbelt en het houtwalcomplex Korte boog maar om de versterking van het gehele landschap. Bij de voorgestelde maatregelen in het Landschaps- en Compensatieplan wordt gesteld dat de algehele biodiversiteit wordt versterkt. De onderbouwing daarvoor ontbreekt en valt te betwijfelen. Dit mede doordat de toenemende uitstoot niet alleen afbreuk doet aan de aanwezige maar ook aan de geplande te compenseren natuur. (4)
Het is tijd om “een andere weg” in te slaan. Klimaat, behoud van de natuur en leefbaarheid in Twente zullen er wel bij varen.
Voetnoten:
1)
In de zienswijze van de Fietsersbond is een fietspad annex ventweg onder het spoor richting A1 nutteloos. Wij sluiten ons daar graag bij aan.
2) “De Groene Poort is een meerjarig programma van de gemeente Borne. De gemeente Borne maakt zicht sterk om de functie van het landschap en het buitengebied te versterken. Het programma De Groene Poort is gericht op behoud en ontwikkeling van landschappelijke, economische, cultuurhistorische en ecologische elementen in dit unieke gebied, dat zich bevindt op het kruispunt van de stedelijke en landschappelijke as van Twente.” (Citaat website gemeente Borne.
3)
Landschapsanalyse (Ruimtelijke analyse en – waardering N+L Landschapsontwerpers) 2021
4)
Adviezen ter versterking natuur- en landschap. Meer variatie in assortiment toepassen met aandacht voor waard- en nectarplanten zoals iep, zoete kers, boswilg, linde en besdragende struweelvormers.
Aanvulling en versterking van bestaande houtwallen en singels en uitbreiding daarvan op historische kavelgrenzen.
Zoveel mogelijk ecologische groen-blauwe verbindingen herstellen/ creëren.
Aanleg natuurvriendelijke oevers langs bestaande watergangen, aanpassen bruggen/ duikers.
Aanwezige erven in of nabij plangebied versterken met inheemse erfbeplanting zoals boerenboomgaard en hagen.
Soortspecifieke maatregelen zoals aanleg stobbenrillen, takkenhopen en rommelhoekjes.
Aanleg lage knip- en scheerheggen daar waar openheid (Haares) een belangrijke rol speelt.
Met vriendelijke groet,
Natuur en Milieuraad Hengelo en omstreken.
Robert Lehr, waarnemend voorzitter en secretaris.
Harmen Govaert, Penningmeester.