9 Maatschappelijke druk
Visie van Henk Nijhof, oud wethouder van Hengelo.
Verschuivende milieuproblematiek
Al sinds 1972 kent Hengelo de Natuur- en Milieuraad waarin de Hengelose natuur- en milieuorganisaties zijn verenigd. Daarmee vertegenwoordigt de Raad een belangrijk en groot deel van de Hengelose bevolking. Ik schat dat toch gauw zo’n kleine 5000 Hengeloërs zijn aangesloten bij een van de aangesloten organisaties, als ik tenminste af ga op de landelijke cijfers. In de loop der jaren heeft de aard en de kern van de milieuproblematiek zich steeds geleidelijk ietwat verschoven. Ook het maatschappelijk bewustzijn heeft een enorme vlucht genomen. Er komt geen advertentie meer voorbij of er staat wel groen of duurzaam in. Er zijn gelukkig nog maar weinig klimaatsceptici en er is veel bereikt in de loop der jaren. Maar we zijn er nog lang niet!
Na de herinrichting is de stinkende, zwarte Elsbeek een groene long geworden.
In de 70-er en 80-er jaren was het vooral de water- en bodemverontreiniging, die de aandacht trok. De beken door Hengelo waren tijdens de industriële revolutie tot stinkbeken verworden en nagenoeg geheel overkluist. Hengelo was in de ban van de HCH vervuiling. HCH was een reststof, die overbleef na de productie van Lindaan (gebruikt in de veeteelt) en was uiterst giftig. De enorme witte poederberg heeft jarenlang langs het kanaal gelegen en werd door AKZO later verspreid door heel Twente. Samen met een aantal vrienden hebben we toen het zwartboek HCH geschreven, dat er uiteindelijk toe heeft geleid, dat HCH nu nagenoeg uit de Twentse bodem is verdwenen.
En wat de beken betreft: Die zijn inmiddels weer zo schoon, dat de gemeente Hengelo zijn best doet, om ze weer zo veel mogelijk zichtbaar te maken in de stad, hetgeen de natuurbeleving in de stad een enorme boost geeft.
Na de bodem- en waterverontreiniging ontstond inzicht in het probleem van de ozonlaag, m.n. ook veroorzaakt door drijfgassen. Ook dat probleem werd net op tijd aangepakt, zodat ook de ozonlaag zich inmiddels nagenoeg heeft hersteld.
De klimaatcrisis
En nu dan de klimaatcrisis. Wat dat betekent ondervinden we dagelijks. De enorme droogte in Spanje. De uitzonderlijk natte periodes in Nederland met enorme hoosbuien. De waterschappen hebben al honderden miljoenen geïnvesteerd in adaptatie (aanpassing aan het veranderende klimaat). Dat geld en dus die mogelijkheden heeft men niet in de arme streken van deze wereld. Zij zullen de lasten te verduren krijgen van onze spilzucht. Het is aan ons om snel te handelen. Het besef dat er wat moet gebeuren is er, maar de politieke wil om ook daadwerkelijk te investeren, is nog onvoldoende aanwezig en de tijd dringt.
Hoogveen, zoals het Aamsveen wordt bedreigd door droogte.
Ik ben geen pessimist. De milieu-geschiedenis leert ons, dat we in staat zijn om moeilijke opdrachten middels technologische vernieuwingen aan te pakken. Het vraagt echter maatschappelijke druk op de politiek om ook daadwerkelijk resultaten te bereiken. Het vraagt druk op de olie- en atoomlobby om tot een energietransitie te komen. Die druk is er altijd geweest vanuit de milieubeweging. Vaak is die beweging luchtfietserij en onrealistische politieke scenario’s verweten. De geschiedenis heeft ze echter gelijk gegeven, zoals ze ook nu gelijk heeft als het gaat om de klimaatcrisis.
Gelukkig heeft de Natuur- en Milieuraad in Hengelo zich niet alleen met de grote wereldproblemen bezig gehouden. Gelukkig hebben ze ook oog voor het groen, de natuur en de ruimtelijke ordening in en om onze eigen stad. Onze samenleving heeft Natuur- en Milieuraden nodig, zodat we de wereld die we van onze voorouders hebben gekregen weer netjes kunnen doorgeven aan onze (klein)kinderen. Ik feliciteer ze dan ook van harte met hun jubileum en vrees dat ze nog heel lang nodig zullen zijn!
Lees verder in hoofdstuk 10: Hengelo in het groen.