13 Robuuste werkgroepen: Werkgroep Milieu
Tijden veranderen
In de laatste tien jaar heeft met name de klimaatproblematiek veel meer aandacht gekregen in het lokale en regionale beleid. Kennis over de gevolgen van het gebruik van fossiele brandstoffen is er al sinds de Club van Rome. De tot nu toe gerealiseerde oplossingen zijn helaas nog steeds niet meer dan een druppel op de gloeiende plaat. Er is niet goed in beeld geweest wat de gevolgen van deze oplossingen geweest zijn. Enkele voorbeelden hiervan zijn:
- houtpalletkachels in plaats van aardgasverwarming; er is nooit genoeg kaphout in de lokale omgeving om aan de vraag te voldoen. Ook leidt deze vorm van verwarmen tot een forse toename van de uitstoot.
- sedumdaken; eenmaal aangelegd heeft de beplanting onderhoud en vervanging nodig om niet overwoekerd te raken door grassen.
- biomassacentrales in plaats van aardgascentrales; de benodigde biomassa is niet in de regio beschikbaar met als gevolg ontbossing in andere landen door kap voor onze lokale elektriciteitsvoorziening.
Pas enkele jaren geleden, sinds het begin van het traject Regionale Energie Strategie is er uitzicht op grootschaliger oplossingen om deels het gebruik en de CO2-productie van fossiele brandstoffen te beperken. Binnen de werkgroep Milieu is de klimaatproblematiek steeds meer centraal komen staan. Behalve dit aandachtsveld is het belang van de natuur en het milieu door middel van dialoog en advisering steeds weer onder de aandacht gebracht van het lokale bestuur en enkele lokale grote industrieën.
Twence
Samen met de Natuur- en Milieuraad Enschede en Natuur en Milieu Overijssel overlegt de werkgroep Milieu enkele keren per jaar met Twence om de milieuaspecten van de bedrijfsvoering te belichten. De werkgroep krijgt daar informatie over de nieuwe ontwikkelingen, stelt kritische vragen, krijgt antwoorden en adviseert.
Twence ontwikkelde ambitieuze plannen voor een mestverwerkingsfabriek in Zenderen. In eerste instantie had de werkgroep een aantal bedenkingen. Na aanpassing van de plannen is uiteindelijk positief geadviseerd, ervan uitgaande dat de mestproductie mogelijk nog wel decennia een probleem kan blijven vormen.
Het plan voor het opslaan van vliegas uit de afvalverbrandingsinstallatie in de zoutcavernes was dubieus. Het is vanwege de maatschappelijke commotie niet doorgegaan.
AkzoNobel werd Nouryon werd Nobian
De afgelopen jaren is het regelmatige overleg met AkzoNobel gestagneerd. De werkgroep Milieu hoopt dit samen met Natuur- en Milieuraad Enschede en Natuur en Milieu Overijsel weer op gang te brengen met de nieuwe eigenaar Nobian.
In een deel van de zoutcavernes wordt intussen gasolie opgeslagen. Dat is goed onderzocht en ook de betreffende natuurorganisaties hadden hier geen overwegende bezwaren tegen.
Ook kwam er een plan om afvalstoffen(vliegas van Twence) te gaan opslaan in de cavernes. Dat zou een onomkeerbaar proces zijn, waarvan de gevolgen op lange termijn voor bodem en milieu onduidelijk bleven. Daarom heeft de werkgroep Milieu zich daar met vele anderen succesvol tegen verzet.
In 2017 heeft de werkgroep de eventuele warmteopslag in de zoutcavernes aangekaart. Daar was toen (nog) geen belangstelling voor.
Risicovolle stoffen
Het railvervoer gevaarlijke stoffen heeft jarenlang veel aandacht van ons gehad. Tegen een desbetreffende veranderingsvergunning hebben wij bezwaar gemaakt en beroep aangetekend bij de Raad van State. Omdat dienaangaande een revisievergunningaanvraag in behandeling is genomen en omdat wij bij de voorbereiding van deze vergunningverlening betrokken werden, hebben wij het beroep ingetrokken.
Sedertdien monitoren wij al jaren het stationeren en het vervoer van gevaarlijke stoffen door Hengelo en naar Delden en de rangeerbewegingen ermee op station Hengelo.
De laatste vijf jaar monitort de werkgroep ook de inspectieverslagen van de BRZO bedrijven. Deze bedrijven gebruiken stoffen die vallen onder het Besluit Risico Zware Ongevallen.
Naar aanleiding van metingen van de fluctuerende luchtkwaliteit (en niet de gemiddelde cijfers van RIVM) heeft de werkgroep Milieu geadviseerd om de maximumsnelheid A1/A35 bij Hengelo en Borne terug te brengen naar 100 km per uur. Dit advies is helaas niet overgenomen door de gemeenten Hengelo en Borne. Uiteindelijk is door de stikstofcrisis de landelijke maximumsnelheid overdag wel tot 100 km teruggebracht.
In 2012 kwam aan de orde dat een Australische firma zich aan het oriënteren was om in de omgeving gas te winnen uit steenkoollagen door middel van fracking. De werkgroep heeft daarover negatief geadviseerd. Ook de publieke opinie sprak zich sterk uit tegen deze methode, waarna de plannen van tafel gingen.
Luchthaven Twente
Er zijn de afgelopen jaren vele pogingen gedaan om de voormalige militaire luchthaven een bestemming voor de burgerluchtvaart te maken. Met veel andere belangengroepen zagen wij al vroeg dat dit nauwelijks perspectief had. Daar zijn intussen vele miljoenen aan verspild. Met luchthaven Münster (die exploitatieproblemen heeft) op 70 km en het Europees ontmoedigingsbeleid van korte-afstandsvluchten is daar helemaal geen perspectief meer voor de luchtvaart.
In 2010 organiseerde de werkgroep Milieu een “Fietstocht door en langs landgoederen grenzend aan de beoogde luchthaven Twente.” Met o.a. Herman Finkers. En dat was geen grap.
De Regionale Energie Strategie en het warmtenet
De energietransitie in de regio wordt voorbereid.
De werkgroep Milieu heeft een voorlopig reactie ingebracht in het participatieproces, dat deel uitmaakt van het beleidstraject. De werkgroep benadrukt de noodzaak van het leggen van zonnepanelen op daken van het gemeentelijk vastgoed, bedrijven en geschikte woningen.
Naar aanleiding van een thema-avond is de aanleg van zonneparken met behoud van biodiversiteit onder de aandacht van de beleidsmakers gebracht.
Ondanks de nadelen wijst de werkgroep op de substantiële CO2 reductie van zeer hoge windmolens. Dit in vergelijking met de mogelijke oplossingen, waarvan de CO2 reductie 10-20 maal minder zal zijn.
Tevens heeft de werkgroep de zorgen kenbaar gemaakt over plannen om warmtenetten gevoed door restwarme o.a. van Twence aanmerkelijk uit te breiden. Dan zal Twence nog veel meer afval moeten importeren en verbranden. Dat lijkt ons dweilen met de CO2 kraan open.
De ideeën om aardgas te vervangen door waterstof zijn nog in een veel te vroeg stadium om dit als een haalbaar alternatief voor na 2030 in te brengen. Het zou een goede zaak zijn als beleidsmakers zich goed op de hoogte stellen van de feitelijke stand van het onderzoek in deze.
De aanleg van de leiding naar Hengelo-Zuid voor het warmtenet in 2017.
Enkele jaren geleden is er een leiding gelegd onder het Twentekanaal door naar Hengelo-Zuid om de restwarmte van Nobian te benutten voor het verwarmen van woningen.
Ook is gemeente Hengelo gestart met het de pilot om de wijk De Nijverheid aardgasvrij te maken. De Nijverheid is een woonwijk met overwegend oude huur- en koopwoningen. Dit blijkt een proces te zijn, waarin de ambitie vanuit de beleidsmakers in een harde botsing komt met de belangen van de individuele huurders en woningeigenaren. Het was een goed ding geweest als de betreffende beleidsmakers zich vooraf goed op de hoogte hadden gesteld van de technische mogelijkheden voor duurzame verwarming van deze oude woningen.
Lees verder in hoofdstuk 14: Robuuste werkgroepen: Werkgroep Ruimtelijke Ordening.